روزه داری برای افراد مبتلا به سندرم متابولیک به عنوان کاتالیزور رژیم غذایی عمل می کند

30 مارس 2021 - به گفته ی مدیر گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران، میزان ابتلا به بیماری‌های سندرم متابولیک در ایران در سال 96، بالاترین رقم در جهان بوده است و کشورمان رکورددار مبتلایان به این سندرم به شمار می‌آید.در این سندرم چهار بیماری ثروتمندان بطور همزمان رخ می دهد: چاقی، فشار خون بالا، اختلال متابولیسم لیپید و دیابت قندی. هر یک از این موارد یک عامل خطر برای بیماری های شدید قلبی عروقی مانند حمله قلبی و سکته مغزی هستند. هدف از درمان سندرم متابولیک این است که به بیماران در کاهش وزن و عادی سازی متابولیسم چربی و کربوهیدرات و فشار خون کمک شود. پزشکان علاوه بر ورزش، یک رژیم غذایی سالم و کم کالری را برای این افراد تجویز می کنند. دارو نیز اغلب مورد نیاز است. با این حال، کاملاً مشخص نیست که تغذیه چه تاثیری بر میکروبیوم، سیستم ایمنی بدن و سلامتی این افراد دارد.

یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی دکترSofia Forslund  و پروفسورDominik N. Müller ، از مرکز پزشکی مولکولی Max Delbrück  ، در انجمن هلمهولتز (MDC) و مرکز تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی(ECRC) ، اکنون تأثیر تغییر رژیم تغذیه ای را بر افراد مبتلا به سندرم متابولیک بررسی کرده اند. پرفسور Andras Maifeld، نویسنده ی نخست این مقاله که اخیراً در مجله ی Nature Communications منتشر شده است، با جمع بندی نتایج، گفت: روی آوردن به یک رژیم غذایی سالم بر فشار خون تأثیر مثبت دارد و اگر قبل از تغییر رژیم غذایی، یک مرحله روزه داری انجام شود، این اثر تشدید می شود.

محققان از 71داوطلب مبتلا به سندرم متابولیک و فشار خون سیستولیک بالا برای این مطالعه ثبت نام کردند و آنها را به طور تصادفی به دو گروه تقسیم نمودند. هر دو گروه از رژیمDASH[1] ، که برای مقابله با فشار خون بالا طراحی شده است، به مدت سه ماه پیروی کردند. این رژیم به سبک مدیترانه ای شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات، محصولات سبوس دار، آجیل و حبوبات، ماهی و گوشت سفید بدون چربی است. یکی از دو گروه قبل از شروع رژیمDASH ، به مدت پنج روز اصلاً غذای جامد مصرف نکردند.

دانشمندان با کمک روش ایمونوفنوتایپینگ، تغییرات سلولهای ایمنی داوطلبان را زمانی که رژیم غذایی خود را تغییر دادند، بررسی نمودند. پرفسور مایفلد توضیح داد: سیستم ایمنی ذاتی در طی روزه داری ثابت ماند، در حالی که سیستم ایمنی تطبیقی ​​خاموش شد. در طی این فرآیند، تعداد سلول هایT پیش التهابی کاهش و سلول هایT نظارتی افزایش یافتند.

رژیم مدیترانه ای خوب است اما روزه داری آن را بهبود می بخشد

محققان از نمونه مدفوع برای بررسی تأثیر روزه داری بر میکروبیوم روده استفاده کردند. باکتریهای روده در تماس نزدیک با سیستم ایمنی بدن فعالیت می کنند. برخی از سویه های باکتری ها، فیبر غذایی را به اسیدهای چرب ضد التهابی با زنجیره کوتاه متابولیزه می کنند که برای سیستم ایمنی بدن مفید هستند. ترکیب اکوسیستم باکتریهای روده در طول روزه داری به شدت تغییر می کند. بطوری که باکتریهای تقویت کننده سلامتی که فشار خون را کاهش می دهند، چند برابر می شوند. برخی از این تغییرات حتی پس از شروع مجدد مصرف غذا نیز باقی می مانند. پرفسور مولر توضیح داد که موارد زیر به ویژه قابل توجه بودند: شاخص توده بدنی، فشار خون و نیاز به داروهای ضد فشار خون در طولانی مدت در بین داوطلبانی که رژیم غذایی سالم را پس از یک روزه ی پنج روزه آغاز کردند، کاهش یافت. به طور معمول فشار خون هنگامی که حتی یک قرص ضد فشار خون فراموش می شود، دوباره افزایش می یابد.در حالیکه فشار خون این افراد در طولانی مدت - حتی سه ماه پس از روزه داری - پایین تر باقی ماند.

گروه کاری پرفسورForslund ، همراه با دانشمندان مرکز تحقیقات عفونت هلمهولتز و دانشگاه مک گیل ، در مونترال کانادا، ارزیابی آماری این نتایج را با استفاده از هوش مصنوعی انجام دادند تا اطمینان حاصل شود که این اثر مثبت در واقع به دلیل روزه داری است و نه داروهایی که داوطلبان مصرف می کردند. آنها از روشهای مطالعه قبلی خود استفاده کردند تا تأثیر داروهای ضد فشار خون را بر روی میکروبیوم از تاثیر روزه داری و تغییر رژیم غذایی مجزا کنند. پرفسور فورسلوند، گفت: ما توانستیم با این روش تاثیر پاسخ ایمنی فرد و میکروبیوم روده را در افرادی که به خوبی به تغییر رژیم غذایی واکنش نشان داده و یا نداده اند از تاثیر داروها مجزا کنیم.

اگر یک رژیم غذایی با فیبر بالا و کم چرب نتواند نتیجه ی دلخواه را ایجاد کند، ممکن است باکتری های کافی که فیبر را به اسیدهای چرب محافظ تبدیل می کنند، در میکروبیوم روده ی آن فرد وجود نداشته باشد. پرفسور فورسلاند توضیح داد: کسانی که این مشکل را دارند اغلب احساس می کنند که تلاشهای آنها موثر نیست و به عادت های قدیمی خود برمی گردند. بنابراین ایده خوب اینست که یک رژیم غذایی خوب با یک مرحله روزه داری ترکیب شود. روزه داری به عنوان یک کاتالیزور برای میکروارگانیسم های محافظت کننده در روده عمل می کند. سلامتی افراد مبتلا به سندرم متابولیک به وضوح و خیلی سریع بهبود می یابد و آنها می توانند داروهای خود را کاهش دهند یا حتی اغلب قرص های خود را به طور کامل قطع کنند. این می تواند به آنها انگیزه دهد که در طولانی مدت به یک سبک زندگی سالم پایبند بمانند.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-03-fasting-diet-catalyst-metabolic-syndrome.html